Kliknij tutaj --> 🏑 czy pies może gruszkę
Kiedy decydujesz się na adopcję psa ze schroniska, pragniesz zapewnić mu najlepsze warunki i bezpieczne, szczęśliwe życie. Jednak warto pamiętać, że dla adoptowanego psa wszystko to może być trudne do zrozumienia. Po opuszczeniu schroniska znajduje się w zupełnie nowej sytuacji, w której czuje się zdezorientowany i niepewny. Ty stajesz się dla niego obcym człowiekiem, którego
Czy cukrzyk może jeść gruszkę? Gruszki są polecane osobom:– odchudzającym się ze względu na zawartość komórek kamiennych (grudkowata konsystencja miąższu) które pobudzają perystaltykę jelit,– na diecie lekkostrawnej,– uczącym się, pracującym umysłowo – bor z gruszek pomaga osiągnąć i utrzymać stan skupienia,– z osteoporozą – ochrona przed wypłukiwaniem
Idealna temperatura powinna wynosić od 25 do 30 st. C przez pierwsze kilka dni, następnie może zostać zmniejszona do 22 st. C, o ile nie ma przeciągów. Przed datą zbliżającego się porodu pokaż suce pudło i zachęć ją, aby zaczęła z niego korzystać.
Znalazłem psa, który ucierpiał w wypadku. Jeśli znalazłeś psa, który ucierpiał w wypadku, zadzwoń do straży miejskiej (986) lub na policję (997). W oczekiwaniu na przybycie policji zabezpiecz miejsce wypadku - warto założyć kamizelkę odblaskową, a nawet zatrzymać ruch. Funkcjonariusze powiedzą Ci także, z którą placówką
I will eat a pear. oznacza 'zjem jakąś (jedną z wielu) gruszkę’. Rodzajnika nieokreślonego 'a’ i 'an’ używamy przed rzeczownikami liczby pojedynczej, kiedy mówimy o czymś ogólnie i pierwszy raz. 'A’ używane jest przed rzeczownikami rozpoczynającymi się na spółgłoski, a 'an’ przed rzeczownikami rozpoczynającymi się na
Site Rencontre Gratuit Maroc Sans Inscription. Są takie psy, które bywają w ciągłym ruchu, bez przerwy domagają się uwagi właściciela, a po powrocie z długiego spaceru, wręcz roznosi je energia. Takie psiaki bardzo trudno jest zmęczyć, a jeżeli już się to uda – to na bardzo krótko. Właściciele takich psów często używają terminu, który przypisywany jest ludziom, a właściwie dzieciom. Czy rzeczywiście psy mogą mieć ADHD? Co to właściwie jest ADHD? Według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 jest to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi oraz zespół nadpobudliwości psychoruchowej z brakiem koncentracji uwagi. Obydwie definicje odnoszą się do zaburzeń występujących u ludzi. Przyczyna ADHD jak do tej pory nie jest znana. Pobudliwość to zdolność komórek organizmu do reakcji na bodźce. Natomiast moment, w którym natężenie bodźca jest na tyle silne, aby wywołać reakcję zwany jest progiem pobudliwości. Próg pobudliwości jest to najmniejsza siła bodźca wywołująca widoczne pobudzenie. U psów nadpobudliwych te progi pobudliwości są bardzo niskie i wrażliwe na bodźce. Przy tym takie zwierzęta mają problem z przyzwyczajeniem się do zatracania reakcji na nieistotny bodziec. Efektem tego są problemy psychomotoryczne, sensoryczne i emocjonalne. Objawy nadpobudliwości u psów Do najczęściej występujących objawów nadpobudliwości u psów należą: Zbyt mała ilości i niska jakość snu spowodowana nieumiejętnością odprężenia. Wzmożona aktywność psychoruchowa, która objawia się często bezcelowym krążeniem po domu, ogrodzie czy kojcu, kręceniem się w kółko, bieganiem wzdłuż ogrodzenia czy niszczeniem rzeczy. Nadwrażliwość na hałas objawiająca się bardzo impulsywną reakcją w postaci zrywania się z miejsca czy intensywnej wokalizacji lub szczekania. Nadmierne zachowania pielęgnacyjne – lizanie łap i podgryzanie kończyn, iskanie boków (powodem tego mogą być zachowania stereotypowe). Przyczyny nadpobudliwości u psów Nieznajomość potrzeb psa Spośród X grup ras psów uznawanych przez FCI, tylko jedna z nich to psy ozdobne i do towarzystwa. Pozostałe grupy, to rasy stworzone do pracy. Jeżeli mamy psa, który powinien przebiec około 30 – 50 km dziennie, to z pewnością kilkuminutowy spacer nie zaspokoi u niego potrzeby biegania. Większość psów, które według ich opiekunów mają problem z nadpobudliwością po prostu ma zbyt mało ruchu oraz zajęć intelektualnych. Pozostawione na wiele godzin same w domu gryzą i rozrywają wszystko, co mają w zasięgu swoich szczęk. Krótko mówiąc po prostu się nudzą. Lęk Psy lękliwe charakteryzują się nadmierna czujnością. W sytuacji, kiedy psiak się boi cała jego uwaga skupia się na obserwacji otoczenia pod kątem potencjalnego niebezpieczeństwa. Takie psy mają problem ze skupieniem uwagi, dlatego ciężko jest je czegoś nauczyć. Geny Niektóre rasy psów, zwłaszcza psy wykorzystywane do stróżowania oraz polowania na gryzonie mają w genach zapisaną czujność i szybkość. Są to cechy wpisane w charakter tej rasy. Jeśli więc zdecydujemy się na kupno takiego psa, musimy wziąć pod uwagę, że każdy szmer czy nawet nieznaczny ruch będą wywoływały duże pobudzenie psychoruchowe oraz szczekanie. Wpływ człowieka Zarówno niedostateczna jak i nadmierna socjalizacja może prowadzić do nadpobudliwości psów. W sytuacji, kiedy kiedy szczenię jest poddane nadmiernej stymulacji, jego układ nerwowy nie nadąża z przetwarzaniem nowych bodźców. Tak przebodźcowany szczeniak, jako dorosły pies ma problem z samokontrolą oraz emocjami. Zdarza się również, że Opiekunowie psa, chcąc go zmęczyć fizycznie, nieświadomie coraz bardziej go nakręcają (np. przez długie i uporczywe rzucanie piłeczki). Powodem nadmiernego pobudzenia są również zbyt częste i krótkie spacery. Mogą one sprawić, że psiak ma trudności w odpoczynku, ponieważ oczekuje na następne wyjście. Stres w okresie prenatalnym Stres suki w czasie ciąży ma duży wpływ na rozwój mózgu jej potomstwa. Chroniczny lub silny stres często powoduje przedwczesny poród, niedowagę płodów a nawet może prowadzić do ich obumarcia. Brakuje wiarygodnych badań żeby ustalić przyczynę występowania nadpobudliwości u zwierząt, ale badania u ludzi wykazały, że stres ciężarnej kobiety może przyczynić się do nadpobudliwości psychoruchowej jej potomstwa. Przyczyny fizjologiczne Pierwotna niedoczynność przytarczyc może być powodem nadmiernej przeczulicy lub nerwowości. Natomiast nadczynność tarczycy również może objawiać się niepokojem lub pobudzeniem. Zdarza się, że reaktywność spowodowana jest nietolerancją lub alergia pokarmową. Zaburzenia neurotransmiterów – serotoniny i dopaminy Niedobór neurotransmiterów – serotoniny (hormonu szczęścia) oraz dopaminy (hormonu nagrody) może prowadzić do reaktywności, a często nawet agresji. Nadmierne pobudzenie generuje stres, który z kolei powoduje jeszcze większe braki serotoniny i dopaminy i błędne koło się zamyka. Diagnoza problemu i terapia behawioralna Aby ustalić przyczynę nadpobudliwości u psa niezbędny jest wnikliwy wywiad z jego Opiekunem. Przede wszystkim należy wyeliminować przyczyny medyczne – dolegliwości bólowe, nietolerancje i alergie pokarmowe czy problemy z tarczycą. Kluczowym zagadnieniem jest tu ustalenie w jakich sytuacjach psiak pobudza się najczęściej, czy robi to podczas obecności Właściciela oraz czy uzyskuje w ten sposób jego uwagę. Wywiad behawioralny obejmuje także takie zagadnienia jak ilość i jakość snu w ciągu dnia i w nocy oraz podatność na lęk. Ponieważ w nadaktywność jest najczęściej spowodowana nieprawidłowym bilansem potrzeb, bardzo ważna jest szczera rozmowa, która ma na celu ustalenie, czy wszystkie potrzeby psa są zaspokojone w wystarczającym stopniu. Terapia w takim wypadku polega na takim zmodyfikowaniu rozkładu dnia, aby uwzględniał on potrzeby zwierzęcia (o potrzebach nieelastycznych i elastycznych przeczytasz tutaj ). Oczywiście bilans potrzeb musi być dopasowany do danej rasy lub typu psa. Aby terapia psów nadpobudliwych przyniosła widoczne skutki, to oprócz modyfikacji bilansu potrzeb, powinna zawierać takie składowe jak praca węchowa oraz trening posłuszeństwa. Są to bardzo ważne elementy, które wymagają skupienia psa. Często zalecam również podawanie nadaktywnym psiakom preparatów na bazie tryptofanu, witamin z grupy B oraz melatoniny, które w łagodny sposób wyciszają zwierzaka oraz poprawiają ilość i jakość jego snu. W przypadku, kiedy terapia behawioralna oraz podawanie suplementów nie przynoszą widocznego skutku, niezbędne jest podawanie przez pewien czas leków, które pomogą czworonogowi powrócić do homeostazy organizmu. Zanim jednak zaczniemy doszukiwać się w naszym pupilu problemów z wiązanych z nadpobudliwością psychoruchową, zastanówmy się, czy rzeczywiście mamy do czynienia z zachowaniem, które w jakiś sposób odbiega od etogramu naszego psa. Następnie zróbmy rachunek sumienia i zastanówmy się, co możemy zmienić w sobie, aby zmienił się nasz psiak.
W okresie wiosenno-letnim na naszych stołach zaczyna gościć coraz więcej kolorowych warzyw i owoców, na które chrapkę miałyby również nasze psy. Lista warzyw i owoców, które może jeść nasz pies, jest dość długa. Weźmy na tapet groszek i sprawdźmy, czy pies może jeść groszek? Czy groszek to dobra przekąska dla psa?Zielony groszek w diecie psa – bogactwo witaminCzy groszek powinien się znaleźć w diecie psa?Jak podawać psu groszek? Czy groszek to dobra przekąska dla psa? Groszek cukrowy, ogrodowy jest bardzo zdrowym i smacznym warzywem. Słodki smak małych kuleczek sprawi, że groszek jest przekąską pożądaną przez wiele psów. W składzie komercyjnych, gotowych karmach pojawia się również groszek, który stanowi naturalne źródło białka. Skoro groszek jest dodatkiem do pełnowartościowych i odpowiednio zbilansowanych karm dla psa, to czy pies może jeść świeży groszek?, odpowiedź brzmi – TAK! Groszek to zdrowa i bezpieczna przekąska dla psów. Jedyne, o czym należy pamiętać, to umiar. Pies może jeść groszek, ale w odpowiednich ilościach. Zielony groszek w diecie psa – bogactwo witamin Zielony, świeży groszek to bogactwo wielu witamin. Jest zdrową przekąską zarówno dla ludzi, jak i dla naszych czworonożnych przyjaciół. Groszek ma niską zawartość cukru i jest niskokaloryczny, więc może być podawany również psom walczącym z dodatkowymi kilogramami. Groszek jest bogaty w: witaminy A, C, K i witaminy z grupy B białko fosfor mangan potas przeciwutleniacze błonnik, poprawiający perystaltykę jelit Groszek to bogactwo wielu witamin, nic więc dziwnego, że opiekunowie czworonogów chcą się nim dzielić z psem. W końcu to samo zdrowie, groszek pozytywnie wpływa na wzrok psa, kondycję jego skóry, sierści, a także układ odpornościowy. Czy groszek powinien się znaleźć w diecie psa? Groszek jak najbardziej może się znaleźć w diecie psa. Jednak chcąc sprawić psu przyjemność, nie należy mu podawać zbyt dużych ilości groszku. Jeśli podamy psu za dużo groszku za jednym razem, to możemy po pewnym czasie zauważyć u psa problemy żołądkowe i silne wzdęcia. Ponadto groszku nie powinno podawać się psom cierpiącym na niewydolność nerek, gdyż znajduje się w nim puryna. Jak podawać psu groszek? Wiadomo już, że zielony groszek jest wskazany dla psa. Pewnie teraz pojawiają się kolejne pytania dotyczące tego, czy pies może jeść groszek z puszki, mrożony, gotowany? Czy można dać psu groszek konserwowy? Wszystkie pytania są jak najbardziej wskazane. Sposób podawania psu groszku jest bardzo ważny. Najlepiej podawać psu świeży groszek, ma on najwięcej cennych witamin. Przed podaniem należy umyć groszek i obrać ze strąków. Skórka groszku może być szkodliwa dla psa i wywołać u czworonoga niestrawność, a nawet doprowadzić do zadławienia. Pies może jeść również groszek gotowany albo mrożony. Groszek można wykorzystać podczas sesji treningowej, jako formę nagrody, albo dodać do codziennej porcji jedzenia. Groszek konserwowy, prosto z puszki czy słoika nie jest dobrą opcją. Powinniśmy zrezygnować z podawania psu groszku w przetworzonych formach, gdyż najczęściej w takim groszku znajdują się dodatkowe przyprawy, niewskazane dla psa. Groszek będzie stanowił doskonałe urozmaicenie i uzupełnienie codziennej diety psa. Groszek dopisujemy do listy warzyw, które może jeść pies. Jeśli siadasz na kanapie i zaczynasz zajadać się groszkiem, a Twój pies bacznie Cię obserwuje, to teraz już wiesz, że możesz podzielić się z nim kilkoma kuleczkami groszki.
Najlepsza odpowiedź EKSPERTsaphe odpowiedział(a) o 17:36: Może zajadać ;) Mój Łaciat uwielbia gruszki. Ale jak każdy owoc taktujemy ją tylko jaki przysmak i od czasu do czasu w małych ilościach. Ja podaje jakieś 2-3 razy w tygodniu małą porcję owoców królikowi. Gruszki to taki większy plaster kroje i dziele na 2-3 części :) Odpowiedzi I♥jazz odpowiedział(a) o 11:55 Tak , ale w małych ilościach [LINK] konkurs na zdjęcie królika :) EKSPERToluśśś:D odpowiedział(a) o 12:00 Tak, królik moźe jeść gruszkę, i skórki po ten owoc podajemy rzadko, i w małej ilości ze względu na to źe ma duźą ilość Tιgяєѕѕ odpowiedział(a) o 13:13 Tak może ją w małych ilościach dlatego bo jest bardzo słodki. 1 na 2-3 tygodnie? (kawałek/pół. ok pszesadzam 1 na 3 tygodnie?). Mój królik to tam wszystko dostaje i nosem to wsysa. Czasem dostanie wafelka lub ciastko czasem coś bardziej zdrowego i wszystko. ` Tak , ale w małych kawałkach . x 3Zjedzą ze smakiem . Możesz też podawać małe ilości podrobnionych warzyw .. . <3Tak na prawdę jedzą prawie wszystko ! Uważasz, że ktoś się myli? lub
Zaoferuj swojemu owocowi, ale dobrym rozwiązaniem jest urozmaicenie jego diety, niezależnie od tego, czy spożywa paszę komercyjną, czy podasz mu dietę domową. Jednak nie wszystkie z nich nadają się do spożycia, więc musisz wiedzieć, czy psy mogą jeść gruszki przed dodaniem jej do swojej wiesz, że gruszka zawiera składniki odżywcze o wysokiej wartości biologicznej dla psów, ale jej nadmiar ma działanie przeczyszczające?? Pokażemy Ci wszystko, co musisz wiedzieć o tym owocu, zanim podasz go szczeniakowi. Może Ci się spodobać: Czy pies może jeść truskawki?? Czy psy mogą jeść owoce?? Tak, jedzenie owoców jest korzystne dla Twojego psa!! Jako uzupełnienie diety podawaj mu od czasu do czasu kilka kawałków różnych owoców, ale pamiętaj, aby wybierać te, które są dla niego dobre!!Pamiętaj, że idealna dieta dla Twojego psa głównie mięsożerny. Jeśli karmisz go paszą komercyjną, wybierz markę, która zawiera wysoki poziom białka, a także odpowiednią porcję warzyw, węglowodanów, witamin i minerałów. Podobnie, jeśli oferujesz dietę domową, taką jak dieta BARF, dodanie owoców wzbogaci ich są proporcje: cotygodniowe spożycie owoców powinno stanowić tylko 10% całej diety psa, czyli niewielka ilość, w przeliczeniu na kilka sztuk w zależności od wielkości Twojego odżywcze gruszki Gruszka to soczysty owoc, który można zbierać zimą lub latem, w zależności od odmiany i miejsca zamieszkania na świecie. Oprócz bogatego i orzeźwiającego smaku ma kilka właściwości odżywczych: Niskokaloryczna zawartość. Witamina B1, B2 i B3. Witamina A i C. Wapń, potas i magnez. Kwas foliowy. Włókno. Korzyści z jedzenia gruszki dla psów Możesz dać swojemu psu gruszkę i ważne jest, abyś wiedział, jakie korzyści ma dla jego organizmu: Zapobiega chorobom serca. Chroni przed utratą wzroku u dorosłych psów. Utrzymuje niski poziom glikemii, o ile konsumpcja nie jest nadużywana. Zapewniają psu wodę. Nie dodają kalorii do diety. Utrzymuje stabilny poziom cholesterolu. Obniża ciśnienie krwi. Czy mogę dać gruszkę mojemu psu?? Na szczęście gruszka to bezpieczny owoc dla Twojego psa. W upalne dni polecana jest jako zdrowa przekąska lub kanapka, także na spacery, którymi dzielisz się z nim na świeżym że owoce stanowią tylko część diety Twojego psa, unikaj częstego ich podawania, czy to gruszki, czy jakiejkolwiek innej, ze względu na zawartość cukru lub aby zapobiec biegunce ze względu na stałe zużycie masz psa małej rasy, zaoferuj dwa małe kawałki po pocięciu gruszki na 4. Średnim psom możesz podać 1/3, podczas gdy pies rasy olbrzymiej może zjeść połowę lub całą gruszkę, w zależności od wielkości kawałka. Pamiętaj, że chociaż potrafią jeść gruszki, warto wyrzucić serce (nasiona) Czy mogę dać szczeniakowi gruszkę?? Jeśli Twój pies ma mniej niż 6 miesięcy, nie zaleca się podawania mu gruszki, ponieważ może to spowodować niestrawność. Skonsultuj się ze swoim weterynarzem, jak najlepiej zaoferować psu domową dietę odpowiednią do jego dać psiej gruszce Chociaż uwielbiamy jeść zimne owoce z lodówki, te temperatury spowodują tylko niestrawność u Twojego psa. Podawaj gruszkę w temperaturze pokojowej, po upewnieniu się, że jest dojrzała: jeśli nadal jest zielona, nie będzie smakować pysznie i przeszłość tylko go nie podaniem gruszki lub jakiegokolwiek owocu dobrze ją umyj i usuń wszelkie ślady brudu lub ewentualną etykietę. Nie trzeba zdejmować skórki z gruszki, ale trzeba ją naciąć usunąć łodygę i wydają się bezbronne, nasiona gruszki zawierają niewielkie ilości cyjanku, może to być szkodliwe, a nawet niebezpieczne dla Twojego owoce na małe kawałki i gotowe dla Twojego psa!! Zapamiętaj porcje, o których wspomnieliśmy i podawaj je jako zdrową przekąskę lub poczęstunek podczas NIE dawać psiej gruszki? Wszystkie te zalecenia dotyczą tylko gruszki naturalnej. Nie zaleca się podawania soku z gruszek, naturalnego lub z puszki, ponieważ zawiera większe ilości cukru. Nie należy też pozwalać mu jeść słodyczy z gruszek, karmelizowanych lub konfiturowanych itp.
Wodobrzusze u psa Zwierzęta towarzyszące, żyjące z nami w jednym gospodarstwie domowym chorują na bardzo podobne a czasem wręcz identyczne schorzenia jakie występują u ludzi i ten fakt nikogo już dziś specjalnie nie dziwi. Postawienie zaś pewnego, trafnego rozpoznania i w miarę możliwości wdrożenie skutecznego leczenia wiąże się jednak z większą trudnością wynikająca choćby z braku komunikacji. Zwierzęta bowiem nie mówią naszym językiem a jedynie wysyłają nie zawsze specyficzne sygnały, które powinny być odebrane przez uważnie obserwującego je właściciela. Wiele chorób rozpoczyna się od niespecyficznych i narastających w czasie objawów klinicznych, niestety często na początku bagatelizowanych w nadziei że miną. Jak dobrze wiemy taka zwłoka w podjęciu leczenia czasem źle się kończy. I nie chodzi tutaj absolutnie o obwinianie opiekunów i zarzucanie im zaniedbań, ale bardziej o wyczulenie na pewne, często subtelne zmiany i objawy, które powinny być szybko powodem konsultacji lekarsko weterynaryjnej. Zwierzęta nie powiedzą nam co je boli lub dlaczego odczuwają dyskomfort ale zamanifestują swoje gorsze samopoczucie poprzez inne objawy chorobowe, które musimy wychwycić. Nie jest to możliwe bez dokładnego wywiadu klinicznego wynikającego z obserwacji psa w środowisku jego stałego przebywania. Sam objaw bowiem może występować przy wielu jednostkach chorobowych i jego stwierdzenie powinno ukierunkować nas na stosowną diagnostykę prowadząca do stwierdzenia bezpośredniej przyczyny. Doskonałym przykładem tego o czym pisze niech będzie wodobrzusze u psa czyli poważna patologia nie będąca chorobą sama w sobie a jedynie, a może aż, bardzo istotnym klinicznie objawem jaki może występować przy wielu schorzeniach i który nigdy nie powinien być bagatelizowany. Ale od początku, czyli krótkie wprowadzenie o czym w ogóle będziemy pisali. Co to jest wodobrzusze?Płyn w jamie brzusznejPrzesiękWysiękZmodyfikowany przesiękChłonkaWodobrzusze u psa objawyPrzyczyny wodobrzuszaWodobrzusze u psa w chorobach wątrobyRozpoznawania wodobrzusza u psówLeczenie wodobrzusza u psa Co to jest wodobrzusze? Wodobrzusze zwane też w medycynie ludzkiej puchlina brzuszną (po łacinie ascites) jest stanem patologicznym, w którym dochodzi do gromadzenia się nadmiernej ilości płynu w jamie otrzewnej zwanego niezależnie od przyczyny płynem puchlinowym. W zdrowym organizmie psa narządy jamy brzusznej otoczone są otrzewną trzewną a ścianę brzucha wyściela otrzewna ścienna. Między tymi błonami w jamie brzusznej psa zawsze znajduje się minimalna ilość płynu, który gwarantuje brak urazów i podrażnień na skutek delikatnego przemieszania się narządów jamy brzusznej. Ta niewielka ilość płynu w jamie brzusznej psa jest swego rodzaju „smarem” i nie może być uznawana za objaw chorobowy. Prawidłowa ilość płynu w jamie brzusznej psa wynosi przykładowo około 150 ml u człowieka. Niezmieniony, prawidłowy płyn otrzewnowy jest klarowny, jego ciężar właściwy wynosi około 1,016, zawiera mniej niż 2 mg/ dl białka a jego ilość orientacyjna wynosi około 1 mikrolitr na kilogram masy ciała. Gromadzący się w jamie otrzewnej, między blaszkami ścienna i trzewną płyn może mieć charakter zapalny lub niezapalny. W stanie wodobrzusza częściej nadmiar płynów będzie wydzieliną o surowiczym charakterze a więc przesiękiem lub zmodyfikowanym przesiękiem. Wodobrzusze u psa z nagromadzonym płynem o charakterze zapalnym występuje przy zapaleniu otrzewnej lub procesie nowotworowym toczącym się na terenie jamy brzusznej. Nie możemy też zapominać, że powiększenie brzucha może odbywać się na skutek gromadzenia w nim chłonki, krwi, żółci lub moczu, które to mogą dostawać się do jamy otrzewnej w następstwie urazów czy uszkodzenia narządów wewnętrznych czy przerwania ciągłości naczyń. W każdym z tych stanów brzuch naszego zwierzęcia może się powiększyć. Wodobrzusze u psa nie jest chorobą samą w sobie a jedynie objawem chorobowym o czym już na wstępie musimy pamiętać, stąd w każdym przypadku powinniśmy dążyć do zdiagnozowania przyczyny go wywołującej. Płyn w jamie brzusznej Jak już wiemy dwie błony surowicze a więc otrzewna ścienna i trzewna tworzą jamę wyścielają narządy i ścianę brzucha tworząc zamkniętą przestrzeń jamy ciała. Zbudowane są one z nabłonka produkującego niewielka ilość płynu surowiczego, który nawilża narządy wewnętrzne. Jamę otrzewnej wypełnia więc niewielka ilość płynu otrzewnowego. Płyn ten nie jest ani wysiękiem ani przesiękiem, zawiera niewiele elementów komórkowych i limfocytów. Jest zatem niskobiałkowy. W stanach patologicznych w jamie brzusznej znajduje się płyn w nadmiernej ilości o różnych charakterze. Proces gromadzenia się płynu w jamie otrzewnej może wynikać z dwóch mechanizmów. W uproszczeniu jest to zwiększone przenikanie z naczyń lub jego zmniejszony odpływ z jam ciała. Nadmierne przenikanie płynu z naczyń ma miejsce gdy rośnie ciśnienie hydrostatyczne, rośnie przepuszczalność naczyń krwionośnych objętych stanem zapalnym albo spada ciśnienie onkotyczne co ma miejsce choćby w stanie hipoalbuminemii. Możemy też mieć nadciśnienie żylne w przebiegu różnych chorób mięśnia sercowego (np. niewydolność serca, kardiomiopatia) czy procesach nowotworowych powodujących powstanie przeszkód mechanicznych w naczyniach co będzie z oczywistych względów utrudniało odpływ płynu do światła naczyń i tym samym prowadziło do powstawania wodobrzusza. Może to być: przesięk,wysięk,zmodyfikowany przesięk,chłonka. Przesięk Przesięk jest płynem niezapalnym, gromadzącym się przy nieuszkodzonym śródbłonku naczyniowym w wyniku wzrostu hydrostatycznego ciśnienia płynu lub spadku ciśnienia onkotycznego. Przesięk zawiera białko w ilości poniżej 25 g/l i może pojawiać się w: nerczycach,hipoalbuminemii,zastoju krwi w wątrobie,zaburzeniach wchłaniania,zakrzepach lub guzach wątroby,przetokach tętniczo- żylnych. Wysięk Wysięk z kolei powstaje na skutek stanu zapalnego rozwijającego się w naczyniach, na skutek którego dochodzi do uszkodzenia ich śródbłonka. Ma to miejsce w: chorobach wirusowych,chorobach pasożytniczych,chorobach bakteryjnych,procesach nowotworowychuszkodzeniach mechanicznych. Wysięk może być krwisty (zawiera krew wynaczynioną w trakcie krwotoku), żółciowy lub nowotworowy oraz septyczny lub jałowy (w zależności od zawartości patogenów chorobotwórczych). Wysięk zawiera białko w ilości powyżej 35 g/ l z licznymi leukocytami i pojawia się w: pęknięciu ściany macicy,ropomaciczu,ropniach jelit,zapaleniu trzustki,guzach,ziarniniakach jelit. Zmodyfikowany przesięk Wreszcie wyróżniamy zmodyfikowany przesięk będący płynem pośrednim pomiędzy wysiękiem a przesiękiem. Zmodyfikowany przesięk z kolei występował będzie w: raku otrzewnej,guzach jamy brzusznej,guzach wątroby,zwłóknieniu wątroby,marskość wątroby. Chłonka W jamie brzusznej może też gromadzić się chłonka (wysoka zawartość trójglicerydów, ciężar powyżej 1,018, niższa zawartość cholesterolu w porównaniu z surowica), płyn rzekomochłonkowy przypominający chłonkę gromadzący się w przebiegu chorób tła autoimmunologicznego. Objawy kliniczne wodobrzusza trudno przegapić uważnie obserwując psa, szczególnie w zaawansowanym stanie. Charakterystyczne będzie symetryczne powiększenie powłok brzusznych, zmieniające się zależnie od postawy psa, co uwarunkowane jest przemieszczaniem się płynu. Podczas oddychania zwierzęcia jego brzuch faluje. U psa stojącego kształt brzucha z płynem przypomina gruszkę. Musimy pamiętać, że gromadzenie się płynu często jest procesem powolnym, dłużej trwającym stąd nie każdy może zauważyć zmiany w wyglądzie swego zwierzęcia. Gdy przyłożymy dłoń do skóry brzucha a z drugiej strony wykonamy opukiwanie możemy zaobserwować objaw falowania płynu wewnątrz brzucha. Gromadzący się płyn może wprowadzać też nas w błąd. Wiele psów z wodobrzuszem chudnie choć właśnie przez gromadzony płyn ich masa ciała nie ulega zmianie. Płyn obecny wewnątrz jamy brzusznej wywiera wpływ na poszczególne organy i narządu upośledzając ich normalną pracę i wykonywane funkcje co znajduje wyraz w niespecyficznych objawach klinicznych. Zwierzęta mogą więc wykazywać: apatię,osłabienie,brak apetytu,przyspieszone oddychanie,biegunkę,gorączkę,polidypsję,typowe objawy encefalopatii wątrobowej. Gromadzący się płyn uciska na przeponę czego konsekwencja będzie przyspieszone oddychanie oraz zaburzenia sercowo naczyniowe w postaci słabego tętna, obrzęki podbrzusza i kończyn. Zwierzę z płynem w brzuchu może kasłać. W sytuacji gdy powodem wodobrzusza są choroby wątroby, obrzęki uogólnionym charakterze nie będą występowały. Obrzęki podbrzusza i kończyn wskazują nam raczej na pozawątrobowe przyczyny (np. silna hipoalbuminemia w chorobach jelit czy nerek lub wysokie ciśnienie krwi). Płyn w jamie brzusznej prowadzi do zatarcia konturów narządów wewnętrznych, które trudno omacać w trakcie badania palpacyjnego. Może mieć miejsce powiększenie narządów wewnętrznych (wątroby, nerek, śledziony) czy bolesność wątroby. Bolesność przy wodobrzuszu może występować, co uzależnione jest od różnych przyczyn ją wywołujących. Tak dzieje się u psów cierpiących na zapalenie otrzewnej, której towarzyszą reakcje obronne przy omacywaniu. Czasem powiększeniu mogą ulegać węzły chłonne co ma miejsce np. przy infekcjach bakteryjnych czy chłoniaku. Przyczyny wodobrzusza Chyba każdy właściciel w pierwszej kolejności zadaje sobie pytanie co mogło wywołać objawy wodobrzusza i czy jest się czym martwić. Wodobrzusza jak już wiemy jest objawem chorobowym a za jego rozwój odpowiedzialne mogą być różnorodne czynniki. Znajomość różnych przyczyn wodobrzusza wydaje się nieodłączne w procesie ustalania bezpośredniej przyczyny i ewentualnego leczenia. Wodobrzusze u psa będzie występowało w chorobach wątroby, którym towarzyszy nadciśnienie wrotne. Stan ten starają się tłumaczyć dwie różne teorie: Pierwsza z nich zakłada, że wzrost oporu krwi przepływającej przez chora wątrobę oraz zastój krwi w naczyniach wrotnych prowadzi do rozwoju nadciśnienia, które skutkuje właśnie wodobrzuszem u drugiej hipotezy to zwiększony przepływ przez naczynia wrotne prowadzi do rozwoju nadciśnienia wrotnego i wodobrzusza w konsekwencji. W chorobach wątroby bardzo często rośnie ciśnienie w naczyniach wrotnych co jednak samoistnie nie wywołuje wodobrzusza. Konieczny jest jeszcze niski poziom białka – albumin co również związane jest z chora wątrobą. Stężenie syntetyzowanych w wątrobie albumin spada poniżej 15 g/l. Niska koncentracja albumin może też wynikać ze zwiększonego ich tracenia przez jelita lub nerki. Istnieje bardzo wiele różnych przyczyn powodujących powstawanie wodobrzusza u psów. Niektóre z nich są naprawdę poważne i mogą zagrażać życiu psa stąd objaw wodobrzusza nigdy nie powinien traktowany być jako błahy, czy bagatelizowany. Obecność wodobrzusza, powiększonej śledziony i wątroby wskazuje na prawokomorową niewydolność serca, jaka powstaje w konsekwencji: kardiomiopatii rozstrzeniowej,chorób osierdzia,dirofilariozy,wrodzonych wadach serca,niedomykalności zastawki trójdzielnej. Najogólniej możemy mówić o wodobrzuszu w licznych chorobach ogólnoustrojowych, narządowych, przy pasożytach, chorobach krwi i naczyń w których ona płynie, chorobach serca, wątroby. Jako przykład niech posłużą nam: niewydolność nerek,zespół nerczycowy,stany niedożywienia i niedobory kaloryczne,niewydolność wątroby,zastoinowa niewydolność serca,prawokomorowa niewydolność serca,nadciśnienie uogólnione,niektóre nowotwory np. chłoniak,niski poziom białka we krwi,choroby naczyń limfatycznych,zapalenie otrzewnej,choroby przebiegające z zaburzeniami krzepnięcia krwi,urazy mechaniczne,gruźlica,choroba zapalna jelit (tzw. IBD),niektóre pasożyty np. tęgoryjce,zapalenie trzustki. Nie każdy powiększony brzuch świadczy o wodobrzuszu. Wyróżniamy bowiem także tzw. rzekome wodobrzusze u psa, w którym brzuch rzeczywiście sprawia wrażenie znacznie powiększonego i taki czasem jest ale stan ten nie musi wynikać z procesu patologicznego. Tak dzieje się choćby w stanie ciąży, która wodobrzuszem nie jest i nie może być uznawana za chorobę. Rzekome wodobrzusze u psa powstaje też w wyniku nadmiernego otłuszczenia czyli gromadzenia tkanki tłuszczowej w obrębie jamy brzusznej, powiększenia narządów wewnętrznych na różnym tle, czy nadmiernie wypełnionego pęcherza moczowego. Powiększenie się brzucha nie można utożsamiać zawsze z wodobrzuszem! To bowiem nie to samo! Wodobrzusze u psa w chorobach wątroby Patologiczne gromadzenie się płynu w jamie otrzewnej jest jednym z objawów klinicznych charakterystycznych w przebiegu marskości wątroby i przewlekłego zapalenie wątroby. W przebiegu chorób wątroby to nadciśnienie wrotne uznawane jest za główna przyczynę wodobrzusza. Dodatkowo do rozwoju jego przyczynia hipoalbuminemia (białka powstające w wątrobie) prowadząca do spadku ciśnienia onkotycznego krwi i wzrost stężenia sodu (zatrzymanie wody w organizmie). Zbieranie się więc płynu w jamie brzusznej wynikające z utrwalonego nadciśnienia wrotnego często występuje u psów cierpiących na przewlekłą niewydolność wątroby! Pierwsze objawy mogą być niezbyt silnie wyrażone. Tym co budzi niepokój opiekunów jest zazwyczaj: powiększenie obrysu jamy brzusznej,nietolerancja wysiłkowa,trudności w oddychaniu,spadek apetytu. Postępowanie terapeutyczne w niewielkim nasileniu choroby obejmuje ograniczenie podaży sodu w diecie oraz ograniczenie ruchu zwierzęciu. Pomocne w ograniczeniu zbierania się płynu może być odpowiednia dieta lecznicza. Średnia zawartość sodu w tradycyjnych karmach dla psów oscyluje wokół 0,3-0,4 % i jest za wysoka stąd lepszym rozwiązaniem jest stosowanie karm dedykowanych zwierzętom z zastoinową niewydolnością serca (zawierają około 0,1 % sodu). Wskazaniem do nakłucia jamy brzusznej w chorobach wątroby może być: objaw ostrego brzucha,zmniejszenie bolesności jamy brzusznej,pobranie płynu do badań diagnostycznych. Rozpoznawania wodobrzusza u psów Rozpoznawania wodobrzusza jest zawsze procesem wieloetapowym i tylko z pozoru wydaje się czynnością oczywistą. Po pierwsze powinniśmy rozpocząć od dokładnego wywiadu z właścicielem, który powinien pomóc ustalić nam wiele ważnych faktów i ukierunkować diagnostykę. Musimy wiedzieć od kiedy trwa proces chorobowy i jakie objawy mu towarzyszą. Obserwując psa możemy zauważyć powiększenie się obrysu brzucha. Płyn gromadzący się w jamie otrzewnej naprawdę nadaję odmienny wygląd zwierzęciu. W badaniu klinicznych omacując brzuch możemy wyczuć przelewanie się płynu (pod warunkiem jego odpowiedniej ilości tj. znacznej ilości płynu). Pojawia się objaw odbijającej fali. Już takie proste badania, nie wymagające praktycznie żadnego sprzętu może nasunąć nasze podejrzenie na gromadzenie się płynu w jamie brzusznej. Wodobrzusze rzekome możemy potwierdzić wykonując zwykłe zdjęcie RTG lub badanie USG. Te nieinwazyjne metody badawcze pomogą nam potwierdzić lub wykluczyć: ciążę,ropne zapalenie macicy,otłuszczenie,nadmiernie wypełniony pęcherz moczowy,powiększenie narządów wewnętrznych. Badaniem USG obejrzymy dokładnie zawartość jamy brzusznej i stwierdzimy lub wykluczymy obecność guzów, procesu nowotworowego, ciężkie zaparcia, cysty czy choćby częściowo inne choroby mogące dawać objawy powiększonego brzucha (np. zespół Cushinga i powiększone nadnercza). Badaniem USG potwierdzimy też obecność płynu w jamie brzusznej choć nie określimy dokładnie jego charakteru. Badaniem tym wykażemy nawet niewielką ilość płynu co ma duże znaczenie diagnostyczne. Badanie RTG jest w tym względzie mniej przydatne. Gdy wiemy już o obecności płynu w jamie brzusznej musimy wykonać dalsze badania zmierzające od ustalenia jego charakteru i postawienia trafnej diagnozy ostatecznej. Wykonujemy więc punkcję jamy brzusznej w celu pozyskania próbki płynu do badania laboratoryjnego. Punkcja jamy brzusznej (peritoneocenteza) i pozyskanie płynu to nie jest zabiegiem skomplikowanym ani zbytnio bolesnym. Może być wykonana w każdym gabinecie ale wymaga zachowania zasad czystego pobrania. Punkcja jamy brzusznej może być wykonana za pomocą zwykłej igły, wenflonu lub cewnika do dializy otrzewnowej. Przed jej wykonaniem staramy się opróżnić pęcherz moczowy aby przypadkowo go nie uszkodzić. Wykonujemy je na zwierzęciu leżącym na lewym boku lub w pozycji stojącej. Pobieramy więc płyn na skrzep (czysta probówka), na antykoagulant (probówka z EDTA lub heparyną). Równolegle wykonujemy badanie krwi, której wyniki będą dla nas swojego rodzaju punktem odniesienia i umożliwią porównanie. Zaleca się pobieranie krwi na czczo oraz jak najszybsze badanie krwi w laboratorium. Możemy też pobrać płyn jałową wymazówką w celu wykonania badania mikrobiologicznego i wykonać cytologię pobranego materiału. W laboratorium określa się pochodzenie płynu poprzez oznaczenie jego: cech fizycznych: barwa, przejrzystość, pH, ciężar właściwy, badanie biochemiczne, np.: białko całkowite, glukoza, albuminy, cholesterol, fibrynogen, kreatynina, amylaza, transaminazy, dehydrogenaza mleczanowa. Badanie cytologiczne płynu określa rodzaj i liczbę komórek obecnych w pobranym płynie. Na tej podstawie możemy określić z czym mamy do czynienia (wysięk, przesięk itd.). Są to o tyle cenne wiadomości, że pozwalają wstępnie określić potencjalną przyczynę wodobrzusza. Przykładowo na etiologię bakteryjną może wskazywać wysięk zawierający liczne granulocyty, stężenie glukozy poniżej 3,3 mmol/ l i prawidłowym jej poziomie w surowicy krwi. W przypadku infekcji wirusowej dominowały będą limfocyty i plazmocyty, a pasożytach granulocyty kwasochłonne. W dużym procencie przypadków badanie płynu pozwala określić potencjalna przyczynę wodobrzusza stąd nie powinniśmy rezygnować z tego prostego i niezwykle cennego narzędzia diagnostycznego. Możemy również wykonać dalsze badania diagnostyczne obejmujące biopsję wątroby, badanie kardiologiczne (np. echo serca czy EKG), pomiar ciśnienia krwi czy czasami laparotomię diagnostyczną. Wszystko to po to aby ustalić przyczynę gromadzenia się płynu w jamie brzusznej i o ile to możliwe wdrożyć skuteczne leczenia. Leczenie wodobrzusza u psa Leczenie wodobrzusza u psa Postępowanie terapeutyczne zawsze powinno być wielokierunkowe i nie należy do prostych. Podstawą jego jest oczywiście określenie w miarę możliwości bezpośredniej przyczyny powodującej gromadzenie się płynu w jamie brzusznej i o ile to realne jej usunięcie. W przypadku wodobrzusza możemy mówić o terapii paliatywnej, objawowej i leczeniu swoistym. Leczenie paliatywne polega w dużym skrócie na łagodzeniu objawów klinicznych wynikających z wodobrzusza i tym samym na poprawie samopoczucia pacjenta czyli jego dobrostanu. Nie jest ukierunkowane na wyleczenie. Leczenie objawowe zmierza zaś do hamowania procesu gromadzenia się płynu w jamie brzusznej a także na pobudzaniu jego resorbcji z miejsca zbierania się. Terapia zaś swoista, najbardziej wskazana, powinna zmierzać do usunięcia, eliminacji przyczyny wodobrzusza, co w teorii powinno prowadzić do wyleczenia. W praktyce jednak nie zawsze jest to wykonalne i sprowadza się do leczenia chorób wątroby. Gromadzenie się płynu w jamie brzusznej jak wiemy może upośledzać oddychanie i rodzić pokusę jak najszybszego jego ewakuowania z jamy brzusznej. Takie jednak działanie choć na pierwszy rzut oka może przynieść chwilową poprawę wiąże się również ze znacznym ryzykiem i przez wielu specjalistów jest odradzane. Usunięcie płynu może bowiem pozbywać organizm znacznej ilości albumin, powodować niedokrwienie nerek, odwodnienie czy poprzez nadmierne rozszerzenie naczyń trzewnych objawy wstrząsu. W stanie encefalopatii wątrobowej upuszczenie płynu może wywoływać hipokaliemię czy zasadowicę prowadzącą do znacznego pogorszenia się stanu klinicznego pacjenta ze śpiączką i śmiercią włącznie. Pamiętajmy, ze samo usunięcie płynu, bez podjęcia leczenia przyczynowego, w niedługim czasie prowadziło będzie do ponownego jego gromadzenia na terenie jamy brzusznej. Wielu specjalistów zaleca usuwanie płynu z jamy brzusznej w sytuacji znacznej duszności wywołanej uciskiem na przeponę lub jego oddziaływaniem na narządy wewnętrzne i znacznie nasilone objawy kliniczne. Upuszczając płyn możemy równolegle nawadniać zwierzę aby nie wywołać objawów wstrząsu. Nakłucie jamy brzusznej to leczenie operacyjne, który choć jest mało skomplikowane może wiązać się z pewnymi powikłaniami, które warto znać. Otóż może ono czasem prowadzić do uszkodzenia narządów wewnętrznych, szczególnie u niespokojnego zwierzęcia: perforacji jelit,jatrogennego krwotoku,zakażeń,krwiaków podskórnych. Na szczęście takie powikłania zdarzają się niezbyt często. Cóż więc robimy? Wprowadzamy dietę o niskiej zawartości sodu a gdy to nie przyniesie poprawy w ciągu tygodnia leki moczopędne. Leki z tej grupy mają stopniowo wzmóc diurezę. Podajemy leki objawowe w tym spironolakton. Jest on diuretykiem nie powodującym hipokaliemii obniżającym ciśnienie wrotne co należy uznać za duży atut. Stosujemy go w dawce 1-2 mg/ kg m. c. 2 razy dziennie doustnie początkowo przez okres około 2 tygodni. W tym czasie nie podajemy potasu gdyż spironolakton go oszczędza i nie dochodzi do zbytniego wydalania z moczem. Jeśli po tym czasie objawy wodobrzusza się nie zmniejsza lub nie ustąpią wprowadzamy silniej działający diuretyk jakim jest furosemid. Powinniśmy jednak w miarę możliwości kontrolować poziom potasu w surowicy oraz podawać ten lek w niskiej a zarazem skutecznej dawce (np. 0,5 mg/ kg m. c. 2 razy dziennie). Podając furosemid musimy uważać aby zbytnio nie odwodnić zwierzęcia wywołując tym samym azotemię, hipokaliemię i hiponatremię. Do oceny skuteczności leczenia diuretykami służy nam waga ciała oraz zmniejszenie obwodu brzucha. Otóż powinniśmy uzyskać spadek masy o około 2 % tj przykładowo 0,5 kg dla psa ważącego 25 kg w ciągu doby. Po opanowaniu objawów wodobrzusza dawki leków moczopędnych zmniejszamy do najniższej skutecznej ilości. W wielu przypadkach wodobrzusze u psa jest wynikiem chorób wątroby w tym jej marskości lub zwłóknienia stąd pomocne może okazać się wprowadzenie karmy o odpowiednim składzie (np. ubogiej w sód, zawierającej wysokowartościowe białko) podawanej wielokrotnie w mniejszych porcjach w ciągu dnia. W przypadku trudności z oddychaniem pomocnym leczeniem łagodzącym stan niedotlenienia może okazać się tlenoterapia. Pacjentom odwodnionym musimy wyrównać istniejące niedobory płynów, a tym z infekcją bakteryjną wprowadzić skuteczną antybiotykoterapię ( np. fluorochinolony, enrofloksacynę). Czasem wymagana jest interwencja chirurgiczna eliminujące istniejące guzy, czy proces nowotworowy wraz z późniejszą umiejętnie dobraną chemioterapią. Leczenie przyczynowe chorej wątroby również przynosi ulgę w postaci zmniejszenia wodobrzusza ale jego omawianie wykracza poza zakres tego opracowania. W celu kontrolowania przebiegu choroby w warunkach domowych opiekun powinien mierzyć obrys brzucha swego psa oraz w miarę możliwości go ważyć. Podsumowanie Wodobrzusze u psa jest objawem klinicznym, którego nigdy nie powinniśmy bagatelizować w nadziei, że samo minie. Wcześniej zauważone przez spostrzegawczego właściciela zwiększa szanse na skuteczne leczenie i w wielu przypadkach na wydłużenie życia psa. Jest objawem chorobowym, którego absolutnie nie można się bać, nie oznacza bowiem automatycznie najgorszego. Wymaga czasem pogłębionej diagnostyki ale postawienie trafnego rozpoznania pozwala w wielu przypadkach znacznie poprawić komfort życia psa, czasem prowadząc do wyleczenia. Warunkiem koniecznym jest jednak dokładne przyglądanie się swemu pupilowi i w miarę szybka interwencja zanim będzie za późno i pozostanie tylko poddać go eutanazji. W tym między innymi przejawia się nasza troska i odpowiedzialność za posiadane zwierzęta, że szybko reagujemy na często subtelne objawy chorobowe. Myślę, że opisywane wodobrzusze u psa jest tego doskonałym przykładem. Kiedy pojawia się wysięk? Wysięk może pojawić się w chorobach wirusowych, chorobach pasożytniczych, chorobach bakteryjnych, procesach nowotworowych uszkodzeniach mechanicznych. Kiedy pojawia się przesięk? Przesięk może pojawić się w nerczycach, hipoalbuminemii, zastoju krwi w wątrobie, zaburzeniach wchłaniania, zakrzepach lub guzach wątroby, przetokach tętniczo- żylnych.
czy pies może gruszkę
